Będzie to referendum, czy nie będzie… oto jest pytanie?

Kiedy pochylić się nad Postanowieniem Komisarza Wyborczego, dotyczącego "uwalenia" inicjatywy mieszkańców w sprawie referendum o odwołanie burmistrza i rady miasta, oraz skonfrontować z faktami, można doszukać się poważnych uchybień gwałcących przepisy prawa, w tym głównie art. 13 i art. 22 ustawy o referendum lokalnym.

Komisarz zarzuca wnioskodawcom nie podanie do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty przedmiotu referendum i nie przedłożenia wystarczającej liczby podpisów pod wnioskiem o referendum. W świetle zaistniałych faktów z Postanowieniem Komisarza niekoniecznie trzeba się zgodzić.

Potwierdzeniem wyrażonego powyżej poglądu jest m.in. orzecznictwo sądowe:

- wyrok z dn. 16.10.2015 r., sygn. akt III SA/Gd 751/15 WSA w Gdańsku: „Uznanie, że "podanie do wiadomości przedmiotu referendum w sposób zwyczajowo przyjęty w danej gminie" ogranicza się wyłącznie do publikatorów urzędowych w postaci tablic ogłoszeń i Biuletynu Informacji Publicznej prowadziłoby do nieuzasadnionego niczym naruszenia publicznego politycznego prawa mieszkańców do gwarantowanego konstytucyjnie /art. 170 Konstytucji RP/ udziału w bezpośrednim sprawowaniu władzy publicznej na poziomie lokalnym”;

- wyrok z dn. 1.10.2015 r., sygn. akt III SA/Gd 721/15 WSA w Gdańsku: „Współcześnie zwyczajowo akceptowanym sposobem komunikowania się członków społeczności lokalnej i przekazywania między nimi wiadomości są także media społecznościowe (np. Facebook) oraz prasa i telewizja lokalna. Są to niewątpliwie kanały komunikacji skuteczniejsze niż wywieszanie ogłoszeń na urzędowych tablicach”;

- wyrok z dn. 16.04.2014 r., sygn. akt II SA/Sz 281/14 WSA w Szczecinie: „Publikacja w sposób zwyczajowo w danej gminie przyjęty oznacza wywieszenie informacji na tablicach ogłoszeń w urzędzie gminy oraz we wszystkich sołectwach na obszarze gminy. Po rozpowszechnieniu informacji elektronicznej rangę taką otrzymała także strona internetowa gminy, a następnie Biuletyn Informacji Publicznej danej gminy”.

Przytoczone powyżej orzeczenia bez żadnej wątpliwości potwierdzają, że inicjatorzy referendum spełnili obowiązek upublicznienia informacji o referendum, mimo problemów jakie stwarzał im burmistrz.

Ponadto należy przytoczyć przykłady orzeczeń w stosunku do drugiego zarzutu:

- wyrok z dn. 4.10.2012 r., sygn. akt II OSK 2178/12 NSA w Warszawie: „Z celów i funkcji wykazów osób udzielających poparcia inicjatywie odwołania organu wykonawczego gminy wynika, że są one wyrazem publicznego politycznego prawa mieszkańców, którego zawężanie, poprzez nadmiernie rygorystyczne podejście do oceny prawidłowości udzielonego poparcia, oznacza naruszenie tego prawa”;

- wyrok z dn. 12.11.2012 r., sygn. akt IV SA/GL 881/12 WSA w Gliwicach: „W przypadku danych dotyczących adresu zamieszkania danej osoby informacja ta pełni funkcję uzupełniającą i nie musi rzutować w sposób kategoryczny na prawidłowość zgłoszonego poparcia. Dane adresowe mogą być skorygowane w trakcie procesu weryfikacji list poparcia”.

Z powyższego wynika, że Komisarz wykazał się niesamowitą nadgorliwością i w najprostszy z możliwych sposobów referendum "uwalił". Postanowienie Komisarza Wyborczego nie jest prawomocne. Nie mamy wiedzy, czy inicjatorzy referendum złożą/złożyli od Postanowienia odwołanie. Należy jednak przypuszczać, kiedy wnikliwie przeprowadzi się analizę Postanowienia i zweryfikuje z faktami, że do takiego odwołania dojdzie. Dlatego też na tym etapie nie wchodzimy w szczegóły przedmiotowej sprawy.

Czy będzie to referendum, czy nie będzie… oto jest pytanie?