„Proszę, abyście zajęli się tematem dlaczego Pan Mariusz Olszewski - Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Świdwinie nie składał i do dnia dzisiejszego nie złożył oświadczeń majątkowych”.

Przez jakiś czas przewijał się na forum gk24 wątek dotyczący braku na BIP starostwa oświadczenia majątkowego Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Świdwinie. Na prośbę jednego z czytelników, który przesłał do nas mail, zajęliśmy się tą sprawą – w przeciwieństwie do „komentatorów śledczych” na gk24 – w oparciu o przepisy, obowiązujące normy i zwyczaje. Czytelnik napisał do nas (pisownia oryginalna):

„Proszę, abyście zajęli się tematem dlaczego Pan  Mariusz Olszewski-  Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Świdwinie nie składał i do dnia dzisiejszego nie złożył oświadczeń majątkowych. Nigdzie na stronach BIP Starostwa nie można od lat znaleźć takich dokumentów. Dlaczego nikt nie chce tego wyegzekwować od PINB. Redaktorzy GK24 dziwnie temat odpuszczają, o działaniach sprawdzających prokuratury też nic nie wiadomo (było anonimowe zgłoszenie do prokuratury w Białogardzie). Ten Pan Olszewski chce stać ponad prawem, należałoby to sprawdzić. Nie lekceważcie tego zgłoszenia i proszę abyście tym tematem się zajęli. Pozdrawiam mieszkaniec Świdwina”.

Odpowiadamy w oparciu o obowiązujące przepisy. Na wstępie trzeba jasno zaznaczyć, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego składa oświadczenie majątkowe staroście. Sprawdziliśmy u źródła, i odpowiedzialnie informujemy, że PINB w Świdwinie, pan Mariusz Olszewski, zgodnie z przepisami każdego roku składa w terminie takie oświadczenie, które jest załączane w jego teczce osobowej.

Informujemy za J.Grońskim: „Obowiązek składania oświadczenia przez PINB wynika z treści przepisów ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publicznej. Z art. 10 ust. 1 w związku z art. 2 pkt 1 lit „c” u.o.p.d.g. wynika, że do złożenia oświadczenia o swoim stanie majątkowym zobowiązani są m.in. kierownicy urzędu i jego zastępcy - w urzędach terenowych organów rządowej administracji specjalnej. W związku z czym, „do złożenia oświadczenia majątkowego zobowiązany jest także PINB, który jest organem rządowej administracji specjalnej. Niestety przepisy te nie precyzują, któremu podmiotowi zobowiązany składa oświadczenie majątkowe.

Z treści art. 10 ust. 4 u.o.p.d.g. wynika, że oświadczenie składa się kierownikowi jednostki (dyrektorowi generalnemu urzędu), z zastrzeżeniem ust. 5 i 6, przed objęciem stanowiska, a następnie co roku do dnia 31 marca, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego, a także w dniu opuszczenia stanowiska. Kierownik jednostki (dyrektor generalny urzędu) dokonuje analizy zawartych w oświadczeniu danych.
Problem jednak sprowadza się do kwestii, że w powiatowym inspektoracie nadzoru budowlanego nie funkcjonuje kierownik jednostki obok kierownika tego urzędu pełniącego funkcję organu. Trudno zaś, aby PINB składał oświadczenie samemu sobie. Nie można także uzasadnić w sposób dostateczny tezy o obowiązku składania oświadczenia majątkowego przez PINB organowi wyższego stopnia, tj. Wojewódzkiemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego, który jest całkowicie odrębnym podmiotem występującym w zupełnie innej płaszczyźnie zespolenia, tj. na poziomie administracji wojewódzkiej. Pozostaje także organem wyższego stopnia wobec PINB w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego i w przypadkach określonych w tym akcie występuje jako organ nadzorczy (vide np. postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności). Natomiast z całą pewnością nie można twierdzić o jakimkolwiek, nawet cząstkowym podporządkowaniu służbowym organu nadzoru budowlanego stopnia powiatowego wojewódzkiemu inspektorowi nadzoru budowlanego.

W świetle całości obowiązujących przepisów zasadna jest teza o obowiązku przekazywania oświadczenia majątkowego przez PINB staroście powiatu, w którym dany organ nadzoru pozostaje w zespoleniu.

Należy zauważyć, że – jak wskazano wyżej – PINB jest organem wchodzącym w skład powiatowej administracji zespolonej. Zgodnie z art. 33a ustawy o samorządzie powiatowym kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży wykonują określone w ustawach zadania i kompetencje przy pomocy jednostek organizacyjnych - komend i inspektoratów. Urzędy te, łącznie ze starostwem powiatowym i powiatowym urzędem pracy, stanowią powiatową administrację zespoloną pod zwierzchnictwem starosty. Zgodnie z art. 35 ust. 2 u.s.p. starosta jest kierownikiem starostwa powiatowego oraz zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu, a także zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży. W stosunku więc do organów zespolonych starosta jest zwierzchnikiem, ale nie jest to kierownictwo służbowe a jedynie koordynacyjno-kontrolne. Można przyjąć, że to zespolenie przejawia się w zespoleniu organizacyjnym, kompetencyjnym i finansowym, ale także w pewnym stopniu – osobowym”.

PINB nie jest pracownikiem starostwa powiatowego, a zatem pracownikiem samorządowym podległym staroście, jak również nie jest kierownikiem powiatowej jednostki organizacyjnej, to jednak pozostaje ze starostą w stosunku zwierzchnictwa wynikającego z zespolenia administracyjnego w powiecie. Z tego względu zasadne jest składanie oświadczeń majątkowych przez PINB właśnie staroście.

Z informacji powyżej wynika, że PINB w Świdwinie regularnie i na czas składa oświadczenia majątkowe. Teraz co do zamieszczania ich na BIP. Nie ulega wątpliwości, że ustawowym obowiązkiem (w omawianym przypadku starostwa) publikacji objęte są oświadczenia majątkowe pracowników samorządowych tj. starosty, jego zastępcy, sekretarza, skarbnika oraz osób wydających decyzje administracyjne w imieniu starosty. Już w świetle tego, publikacja na BIP oświadczenia majątkowego PINB nie jest koniecznością ustawową. Mało tego, w art. 10 w pkt. 3 czytamy: Informacje zawarte w oświadczeniu o stanie majątkowym stanowią tajemnicę prawnie chronioną i podlegają ochronie przewidzianej dla informacji niejawnych o klauzuli tajności „zastrzeżone” określonej w przepisach o ochronie informacji niejawnych, chyba że osoba, która złożyła oświadczenie, wyraziła pisemną zgodę na ich ujawnienie. W szczególnie uzasadnionych przypadkach osoba uprawniona, zgodnie z ust. 4, 5 lub 6, do odebrania oświadczenia może je ujawnić pomimo braku zgody składającego oświadczenie. Oświadczenie przechowuje się przez 6 lat. W związku z czym, PINB w Świdwinie, nie będąc pracownikiem samorządowym, miał prawo zastrzec sobie ujawnienie oświadczenia majątkowego i pewnie to zrobił, skoro nie ukazało się ono na BIP. Prawdą jest, że na wielu stronach BIP starostw w kraju widnieją oświadczenia majątkowe PINB, lecz mogły się ukazać tylko i wyłącznie za pisemną ich zgodą. Oznacza to ni mniej, ni więcej, że co innego utarte zwyczaje, a co innego ustawowe przepisy. Nasz zespół jest przede wszystkim za przepisami, a mniej za utartymi zwyczajami, kiedy trzeba omówić i wyjaśnić rzeczy naprawdę bardzo istotne. Mamy nadzieję, że ta publikacja rozwiewa wątpliwości naszego czytelnika oraz osób, które – nie wiemy z jakiego powodu – bardzo domagają się wglądu w oświadczenie majątkowe PINB w Świdwinie. Ani nas to ziębi, ani grzeje – przedstawiliśmy problem wyłącznie z prawnego punktu widzenia.