Samorząd ucieka od debaty z mieszkańcami…

Prawo udziału w sesjach organów stanowiących samorządów wydaje się na pozór czymś całkowicie bezdyskusyjnym. Mówi o tym wprost Konstytucja RP. Po pierwsze art. 4 ust. 2 ustawy zasadniczej stanowi, że „Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio”. W kolejnych przepisach możemy natomiast odnaleźć różne instrumenty, przy pomocy których Naród, czy obywatele, mogą mieć bezpośredni udział w procesach sprawowania władzy.
Możliwość bezpośredniego udziału wiąże się również z zasadą jawności działania organów władzy publicznej, która jest zagwarantowana w art. 61 Konstytucji. Dotyczy on nie tylko dostępu do informacji publicznej (np. do dokumentów), ale też gwarantuje obywatelom wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy pochodzących z wyboru, a więc także między innymi samorządowych rad. 

 Postanowienia Konstytucji znajdują swoje rozwinięcie w ustawach samorządowych oraz w ustawie o dostępie do informacji publicznej. Przykładowo art. 11b ustawy o samorządzie gminnym  stanowi, że działalność organów gminy jest jawna oraz, że w praktyce oznacza ona między innymi prawo do uzyskiwania informacji oraz wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji. Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 2008 r. stwierdził nawet, że: „[…] pojęcie wstępu na sesje rady gminy i posiedzenie jej komisji użyte w art. 11b ust. 2 podobnie jak i pojęcie dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej [warto przy tym zaznaczyć, że ustawa o samorządzie gminnym rozszerza tu owo uprawnienie, ponieważ nie ma w tym przepisie mowy o tym, że muszą one pochodzić z wyborów], użyte w art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej należy, zdaniem Sądu, interpretować szeroko, a więc nie tylko jako możliwość ‘bycia obecnym’ podczas rady gminy, czy też posiedzeń jej komisji […]”.
Oznacza to, że obywatele, mieszkańcy tej czy innej wspólnoty samorządowej chcąc skorzystać ze swojego prawa do wstępu na sesje rady, mogą to zrobić i nie muszą być przy tym biernymi obserwatorami. Prawo wstępu na te zgromadzenia oznacza bowiem, że mogą również zabierać głos – zadawać pytania, wygłaszać opinie, etc., oczywiście z poszanowaniem pewnych reguł i autonomii działania organu władzy publicznej jakim jest rada gminy.

W statucie rady miasta czytamy: „§ 16. 4. Każdy obywatel ma prawo wstępu na obrady sesji Rady i Komisji, jeżeli ich przedmiotem nie są sprawy, których ograniczenie jawności wynika z ustaw”. Oznacza to jednoznacznie, że organizator sesji musi zapewnić jej uczestnikom miejsce do udziału w sesji. Twierdzenie więc sekretarza miasta, że co zrobi jak przyjdzie dużo ludzi jest niepoważne i lekceważące. Podobnie należy się odnieść do poglądu wyrażonego przez radnego Cieślińskiego. Radny Tarka zgłosił bardzo precyzyjny wniosek, by tylko niektóre sesje odbywały się popołudniu. Co wydaje się słuszne, kiedy weźmie się pod uwagę, iż większość ludzi nie pracuje w godzinach popołudniowych. A więc przeniesienie sesji dotyczących ważnych spraw dla mieszkańców na popołudnie posiada logiczne uzasadnienie. Czemu samorząd broni się przed tego typu spotkaniami? Prawdopodobnie chodzi o to, jak zauważa autor przytoczonego art. z "Forum Regionalnego", że w porządku obrad musiałby się znaleźć punkt na zabieranie głosu przez mieszkańców. A z dotychczasowej historii samorządu wynika, iż nie przepada on za bezpośrednimi debatami z mieszkańcami, podobnie władze miasta.

Wykorzystano materiały z IPP.