Padły ochy i achy…

W „regatv” obejrzałem materiał, który przedstawia uroczystości z okazji wydania 150 numeru pisma „Echo Świdwina”. Wysłuchałem uważnie wystąpień poszczególnych uczestników. Sięgnąłem również do zawartości egzemplarza pisma wydanego na tę okazję, przejrzałem również wiele innych numerów z okresu wcześniejszego. Powstałe w wyniku tego przemyślenia zainspirowały mnie do napisania czegoś więcej na temat prasy lokalnej, jaka po 1990 roku ukazywała się w Świdwinie. Uważam bowiem, że pokazana w „regatv” uroczystość jest znakomitą okazją, aby takie krótkie podsumowanie uczynić. Poza tym jest jeszcze jeden powód, niejako „wymuszający” zabranie głosu w tej sprawie. Podczas ww. uroczystości padły słowa, które przedstawiają w krzywym zwierciadle rzeczywistość. „Echu Świdwina” przypisano walory, których nigdy nie miało. Padły ochy i achy (był nawet momentami bezdech) nad czymś, co zupełnie nie pełniło roli, o jakiej z wielkim zachwytem ze sceny świdwińskiego zamku opowiadano. Mamy wolny kraj, można organizować i mówić wiele rzeczy. Ale nie znaczy że bez konsekwencji, w tym konkretnie przypadku – w odbiorze i ocenie społecznej.

Dzięki obaleniu peerelowskiej cenzury (słowa te kieruję szczególnie do obecnych na sali Józefa Walkowskiego, Ryszarda Ulickiego i kilku innych osób), na rynku lokalnym od początku 1990 roku zaczęły pojawiać się tytuły, które początkowo stały się informatorami o miejscowych wydarzeniach. Z upływem czasu ich twórcy stawali się pod wpływem wolności odważniejsi, zaczęli kształtować opinie, pozwolili sobie na kreowanie liderów społeczno-politycznych, zajęli się z pożytkiem promowaniem w różnych obszarach lokalnych inicjatyw. Wszystko to razem zaczęło integrować poszczególne środowiska i pobudzać rozwój dziedzin na rzecz społeczności lokalnej. Niewątpliwie każde z powstałych pism było w mniejszym, lub większym stopniu dyspozycyjne, i z racji trudności z utrzymaniem tytułu ukazującego się w bardzo ograniczonej skali popadało w różne zależności, nie zawsze z dobrym skutkiem dla ogółu. W ogólnej ocenie każde z pism lokalnych pełni rolę informacyjną, ale również znaczenie edukacyjne i kulturotwórcze, jest niejako na bieżąco zapisem historii poszczególnych regionów, gmin, miast. Wiele z nich nie ogranicza się tylko do przedstawiania sukcesów władzy, niekiedy bardzo odważnie prezentuje jej niedociągnięcia i „winy”. Im bardziej pismo niezależne, tym bardziej wiarygodnie przedstawia otaczającą nas rzeczywistość. Tyle, że utrzymanie niezależności przez pismo lokalne jest zadaniem niełatwym, wymaga determinacji i poświęceń. Ten stan rzeczy wynika głównie z kondycji ekonomicznej danego wydawnictwa, co nierzadko prowadzić może do skrajnej jego dyspozycyjności. Z różnym skutkiem część z nich potrafi się przed tym obronić.

Na świdwińskim rynku wydawniczym w okresie po 1990 roku ukazywało się kilka tytułów, które w różnych okresach odegrały różne role. Jednakże każde z nich nosiło cechę wspólną: były zapisem naszej codzienności i promowały miasto w różnych obszarach. Przypomnę, że ukazywały się, lub ukazują obecnie takie pisma jak: „Gazeta Świdwińska”, „Okno na Powiat”, „Gmina Pomorska”, „Puls Powiatu”, „Echo Świdwina”, „Wieści Świdwińskie”, „Panorama – biuletyn powiatu świdwińskiego”. Trzy ostatnie z wymienionych tytułów nadal istnieją na lokalnym rynku wydawniczym. Każde z wymienionych pism odegrało znaczącą rolę w rodzajach przekazu, jakie wcześniej wymieniłem. Wszystkie z nich – oprócz „Echa Świdwina”, które ukazywało się nieregularnie i w okrojonej skali, z nasileniem w okresach wyborczych na różnym szczeblu, oraz wybiórczo przedstawiało miejskie wydarzenia – w pełnym zakresie było zapisem wydarzeń na bieżąco, a także zgłębiało i przybliżało czytelnikowi w sposób bardzo profesjonalny historię najnowszą Świdwina. Wymienione tytuły pokazały swym czytelnikom – za wyjątkiem „Echa Świdwina” – bardzo szeroki wachlarza wydarzeń i postaci z samorządu, polityki, kultury, oświaty, sportu z naszego miasta i regionu. Żadne nie było również tak ogromną tubą propagandowo-reklamową dla swojego wydawcy jak „Echo Świdwina”. Nie należy też ukrywać, że praktycznie każde z tych pism odgrywało znaczną rolę w kampaniach wyborczych, były opiniotwórcze, choć żadne z nich nie powstało na potrzeby wyborów. Podane przeze mnie tytuły świdwińskiej prasy lokalnej odeszły w naturalny sposób, poza jednym. Uważam, że z braku poczucia odpowiedzialności i szacunku dla dorobku „uśmiercono” najdłużej ukazujące się pismo – „Gazetę Świdwińską”. Właśnie bezkrytyczna feta z okazji „któregoś tam” numeru „Echa Świdwina” pobudza wspomnienia oraz tęsknotę za czymś, co było autentycznie nasze, i co bezmyślnie decyzją burmistrza i radnych zlikwidowano. Dzisiaj „morderca” naszej „Gazety Świdwińskiej” bierze udział w uroczystości i wygłasza peany na rzecz pisma, które w bardzo minimalnym stopniu spełniało i spełnia warunki jakimi powinno charakteryzować się pismo traktujące o codziennym życiu miasta i jego mieszkańców.

Zadziwiające jest również to, że żadna z osób zabierająca głos podczas uroczystości na zamku nawet nie wspomniała o wydawnictwach, które na bieżąco i autentycznie przez kilka dekad zapisywały historię miasta. Można oczywiście powiedzieć, że było to spotkanie „o” i „dla” „Echa Świdwina”, bo tylko ono przetrwało i ono sobie na swoją cześć imprezę przygotowało. W wolnym kraju można. Tylko kogo to obchodzi. Kogo obchodzi egoistyczny profil pisma, które bezkrytycznie ocieka wazeliną, nasila publikacje i kolportaż wraz z wyborami do samorządu, parlamentu, pod potrzeby "wiecznie żywych" i nierzadko bez przekartkowania staje się pospolitą makulaturą.